نوازل‌نگاری و تاریخ اجتماعی بررسی‌موردی‌جایگاه‌اجتماعی زنان مغربی براساس نوازل و نشریسی

تاریخ اجتماعی، به عنوان یکی از عرصه‌های مهم و نوین در پژوهش‌های تاریخی، کمتر مورد توجه قرار گرفته است. در چند دهه اخیر، آثاری در این زمینه، به طور عام، و در حوزه تاریخ اسلام، به طور خاص، به رشته تحریر درآمده است. یکی از منابع مهم مطالعه تاریخ اجتماعی مغرب، کتاب‌های نوازل است که در قرن سوم، در مغرب و اندلس به نگارش درآمدند. این کتاب‌ها، گرچه در اصل، در زمره آثار فقهی محسوب می‌شوند، اما داده‌های مهمی را در باب تجارت، رفتارها و آداب جامعه، تعامل حکومت و مردم، اوضاع دینی، علمی و فرهنگی روزگار مؤلف، در خود منعکس کرده‌اند که نمونه های آن را به دشواری می‌توان در منابع دیگر یافت. در میان این نوشته‌ها، المعیار المعرب ونشریسی به دلیل اشتمال بر فتاوای متعدد مربوط به زنان و اطلاعات ارزشمندی که از زندگی، ازدواج، کار و موقعیت اجتماعی آنها به دست می‌دهد، از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. این مقاله می‌کوشد تا با تکیه بر داده‌های این کتاب:جایگاه زنان مغربی را مورد بررسی قرار دهد.